مبانى، از نظر این بیانیه:
٭ رفتار هر جامعه با کودکان محک ارزیابى درجه انسانى بودن و آزاد بودن آن جامعه است.
٭ منفعت کودکان بر هر ملاحظه و منفعت ملى، قومى، مذهبى، نژادى، اقتصادى، فرهنگى و ایدئولوژیک مقدم است.
٭ حیات پایه اى ترین حق هر کودک است. از این رو جسم و روح کودکان باید از هر نوع تعرضى مصون باشد.
٭ کودک ملک شخصى کسى نیست. پدر، مادر و دولت صاحبان کودک نیستند.
٭ کودک کسى است که هنوز سن ١٨ سال را تمام نکرده است.
١. تامین یک زندگى شاد، ایمن و خلاق براى کودکان:
تضمین رفاه و سعادت هر کودک، مستقل از وضعیت خانوادگى، با جامعه است. دولت موظف است استاندارد واحدى از رفاه و امکانات رشد مادى و معنوى کودکان و نوجوانان را، در بالاترین سطح ممکن، تضمین کند. همچنین مفاد زیر باید به شکل قانون تثبیت شود:
١. بهداشت و سلامتى کودک در بالاترین سطح ممکن باید تامین و تضمین شود. خدمات بهداشتى و درمانى باید رایگان گردد.
٢. آموزش و پروش رایگان براى همه کودکان تامین گردد. رفتن به مدرسه تا دیپلم اجبارى است. ( کودکان از سننن پائین بایستى در یکى از عرصه هاى زیر نقاشى، موسقى، مجسمه سازى، ،هنر فلز سازى، تئاتر و سینما و ورزش آموزش ببیبد)
٣. تامین مسکن مناسب با بالاترین استاندار براى همه و بل اخص تضمین آن براى خانواده هایى که کودک دارند.
۴. نظارت مستقیم دولت در امر تغذیه کودکان. همه کودکان باید از تغذیه مناسب، مکفى و مقوى برخوردار باشند. در مدارس و مهد کودکها غذاى مجانى باید در اختیار کودکان قرار گیرد.
۵. دولت باید کلیه کودکان فاقد خانواده و امکانات خانوادگى را تحت تکفل خویش گرفته و با فراهم کردن امکانات زندگى و تربیتى آنها در نهادهاى با استاندارد بالاى بهداشتى، ایمنى و تفریحى مانع تباهى جسمى، روحى و شخصیتى کودکان گردد.
۶. کودکان مستقل از شرایط خانوادگى شان، جهت برخوردارى از یک محیظ اجتماعى شاد، خلاق و فعال باید بتوانند به مهد کودکهاى مجهز و مدرن دسترسى داشته باشند.
٧. مراقبتهاى ویژه زنان باردار و نوزادان از نظر تغذیه و بهداشت بدون در نظر گرفتن شرایط خانوادگى صورت گیرد. ١۶ هفته مرخصى دوران باردارى و زایمان، یکسال مرخصى براى نگهدارى نوزاد، سپردن کارهاى سبک به زنان باردار و تضمین شغلى چه در هنگام باردارى و چه پس از بازگشت به کار.
٨. در اختیار گذاشتن مشاورین متخصص کودک و فراهم کردن تسهیلات لازم براى خانواده ها و بطور مشخص زنان، جهت نگهدارى اصولى نوزادان، بهداشت و تغذیه آنان.
٩. حمایت مادى و معنوى از خانوادهاى با یک سرپرست و بویژه مادرانى که جدا شده اند و یا اصولا بدون ازدواج صاحب فرزند شده اند در قبال فشارهاى مادى، محدویتهاى اجتماعى و اخلاقیات ارتجاعى.
١٠. تامین یک زندگى شایسته انسانى براى کودکان دارى نقص بدنى و یا عقلى. فراهم کردن امکانات و تسهیلات لازم براى شرکت فعال آنان در زندگى اجتماعى جدا از وضعیت خانوادگى شان. تامین نیازهاى ویژه پزشکى، درمانى، تغذیه و آموزشى آنان.
١١. حمایتهاى ویژه مادى و معنوى از نوجوانانى که به هر دلیلى نمیتوانند با خانواده هاى خود زندگى کنند و خانواده را ترک کرده اند.
١٢. کمک به امر مبارزه با اعتیاد کودکان، حمایت کودکان در ترک اعتیاد و مقابله قاطع با عاملین تولید، قاچاق و فروش مواد مخدر در بین کودکان.
١٣. دولت موظف است تمام کودکانى که چه به همراه خانواده و چه بدون آنها، خواهان پناهندگى شده اند را تحت حمایت کامل خود قرار دهد. کودکان پناهنده باید از بدو تقاضاى پناهندگى از همه حقوق و مزایاى اجتماعى برخوردار باشند که در جامعه برسمیت شناخته شده و یا موجود است.
١۴. دولت موظف است جهت جلوگیرى از مرگ و میر کودکان به سازماندهى پروژه هاى گسترده بهداشتى، درمانى، تامین تغذیه مکفى، بهزیستى محیط بپردازد.
٢. حمایت کودکان در مقابل آزارهاى جسمى و روحى خانواده و جامعه:
برای تضمین آن که بتوان بطور موثر و پیگیر مانع آزارهاى جسمى و روانى کودکان گشت نه تنها مفاد زیر باید بصورت قانون درآیند، بلکه دولت، سیستم قضایى و نهادى مربوط به کودکان در اجرا آنها بطور همجانبه دخیل گردند و هر گونه سرپیچى و یا عدم تبعیت از این قوانین جرم محسوب شده و مورد پیگرد قرار گیرد:
١. ممنوعیت کار حرفه اى براى کودکان زیر ١۶ سال، ممنوعیت هر نوع انقیاد، بردگى و بیگارى کشیدن از کودکان.
٢. اعمال مجازاتهاى سنگین بخاطر سرقت و خرید و فروش کودکان.
٣. مقابله قاطع قانونى با سو استفاده جنسى از کودکان. هر نوع سو استفاده جنسى از کودکان چون به تن فروشى کشاندن آنان، استفاده در زمینه هاى پورنوگرافیک و نمایشهاى سکسى، جرم سنگین جنایى محسوب میشود.
۴. ممنوعیت حبس و زندانى کردن کودکان، ممنوعیت شکنجه و اقرار گرفتن از کودکان.
۵. لغو مجازات اعدام بطور کلى و اعدام کودکان بطور اخص.
۶. سهل انگارى در برآورده کردن نیازهاى اساسى کودک چه از طرف خانواده و چه از طرف موسسات مربوط به کودکان و دولت که منجر به آسیب دیدن کودک گردد باید پیگیرى قانونى شده و عاملین آن مورد تعقیب و مجازات قرار گیرند.
٧. ممنوعیت هر گونه آزمایش پزشکى، دارویى و یا عمل جراحى بروى کودکان جز در مواردى که مستقیما به مسئله سلامتى کودک مربوط است.
٨. ممنوعیت هر نوع تعرض به جسم کودک، از جمله به بهانه مذهب، سنت و رسوم. ممنوعیت ختنه پسر و دختر.
٩. تنبیه بدنى، اعمال فشار روانى و ارعاب کودکان جرم بوده و قابل پیگیرى قانونى است.
١٠. ممنوعیت هر نوع آزار کودکان در خانواده، مدارس و موسسات آموزشى و در سطح جامعه بطور کلى. ممنوعیت تفتیش عقاید کودکان.
١١. ممنوعیت جابجایى جغرافیاى کودکان بدون توجه به منفعت مستقیم و مستقل آنان و ممنوعیت اخراج کودکان از کشور.
١٢ . ممنوعیت به خدمت گرفتن افراد زیر ١٨ سال در ارتش و یا اعزام به جنگ..
١٣ . ممنوعیت گرفتن اسیر جنگى از شهروندان غیر نظامى و بطور مشخص کودکان.
٣.مقابله با هرگونه آزار و تبعیض علیه کودکان دختر:
١. ممنوعیت تحمیل کار خانگى و یا وظایف ویژه خانه دارى به کودکان دختر در خانواده.
٢. ممنوعیت حجاب براى دختران زیر ١۶ سال و هر گونه محدویت ایجاد کردن براى کودکان دختر جهت شرکت در فعالیتهاى ورزشى، هنرى و تفریحى که کودکان پسر از آن برخوردارند.
٣. اعمال مجازات سنگین براى هر نوع آزار، ارعاب، سلب آزادى، تحقیر و خشونت علیه زنان و دختران در خانواده.
۴. ممنوعیت هر نوع برخورد تحقیر آمیز، مردسالارانه، پدر سالانه و نابرابر با دختران در نهادها و موسسات اجتماعى.
۵. ممنوعیت هر نوع دخالت از جانب فامیل و یا هر نهادى در زندگى خصوصى، روابط شخصى و عاطفى و جنسى دختران بالاى شانزده سال. ممنوعیت تجسس و دخالت در وجود و عدم وجود پرده بکارت دختران، جز در مواردى که مستقیما به بهداشت و سلامت دختران مربوط است.
۶. حذف کلیه اشارات تبعیض آمیز و تحقیر آمیز نسبت به زنان و دختران از کتب، منابع درسى و متقابلا گنجاندن مواد درسى لازم براى تفهیم برابرى زن و مرد و نقد اشکال مختلف ستمکشى زن در جامعه.
مقابله با دخالت مذهب در زندگى کودکان:
١. ممنوعیت دست اندازى مادى و معنوى مذاهب، نهادهاى مذهبى و سکتهاى مذهبى به کودکان.
٢. ممنوعیت جلب افراد زیر ١۶ سال به فرقه هاى مذهبى و مراسم و اماکن مذهبى.
٣. مبارزه فرهنگى و حقوقى با کلیه خرافات، سنتها و عادتهایى که براى سلامتى کودکان زیان بخش هستند.
۴. ممنوعیت و لغو کلیه قوانین مذهبى که مانع برخوردارى کودکان از یک زندگى خلاق و شاد و شرکت در فعالیتهاى اجتماعى و تفریحات مخصوص کودکان میگردد.
۵. جدایى کامل مذهب از آموزش و پرورش.
۶. مدارس و موسسات آموزشى در همه سطوح باید مختلط باشد.
٧. ممنوعیت ایجاد مدارس مذهبى براى کودکان. ممنوعیت تدریس دروس مذهبى و یا تبیین مذهبى موضوعات در مدارس و موسسات آموزشى. آموزش جنسى، ایمنى و بهداشت مربوط به آن بعنوان مواد درسى در مدارس.
٨. لغو کلیه قوانین و مقرارتى که ناقض اصل آموزش و پروش غیر مذهبى هستند. ممنوعیت حمل و یا پوشیدن سمبلهایى مذهبى در مدارس.
٩. حذف کلیه تعطیلات مذهبى از تقویم رسمى جامعه و تقویم مدارس.
۴.حقوق مدنى و اجتماعى کودک:
جهت مقابله با هر گونه تبعیض و بى حقوقى نسبت به کودکان در جامعه، حقوق زیر باید به رسمیت شناخته شود:
١. برابرى کامل حقوقى کودکان جدا از جنسیت، رنگ پوست، نژاد و تعلق ملى، مذهبى و موقعیت اجتماعى خانواده.
٢. برابرى کامل حقوقى کودکان، اعم از اینکه داخل یا خارج از ازدواج بدنیا آمده باشند.
٣. برابرى کامل حقوقى کودکان اعم از این که در خانواده بیولوژیکى زندگى میکنند یا غیر بیولوژیکى و یا تحت سرپرستى موسسات و نهادهاى نگهدارى از کودکان قرار دارند.
۴. حق هر کودک در جستجو و اطلاع از حقیقت در مورد کلیه جوانب زندگى برسمیت شناخته شود.
۵. آزادى کودکان در ابراز عقیده و احساسات و ارزش گذارى به عقاید و افکار آنان.
۶. داشتن تفریح، بازى، آسایش و استراحت و برخورداى از امکانات مناسب جهت انجام فعالیتهاى فرهنگى، هنرى و ورزشى حق مسلم کودک میباشد.
٧. رعایت حق هر کودک براى معاشرت و زندگى اجتماعى، ممنوعیت هر نوع جداسازى و محروم سازى کودکان از محیط اجتماعى و معاشرت با دیگر کودکان.
٨. سن قانونى بلوغ جنسى براى دختر و پسر ١۶ سال است. ممنوعیت و جرم بودن رابطه جنسى افراد بزرگسال، بالاى سن بلوغ، با افراد زیر سن قانونى، ولو با رضایت آنها.
٩. حق هر زوج بالاى ١۶ سال به زندگى مشترک به میل و انتخاب خود. ممنوعیت هر نوع اجبار و اعمال فشار از جانب هر فرد و مرجعى بر افراد در امر انتخاب همسر، زندگى مشترک (ازداوج) و جدایى (طلاق).
١٠. آزادى بى قید و شرط هر فرد بالاى شانزده سال اعم از دختر و پسر در انتخاب محل زندگى، تحصیل و نوع شغل، آزادى سفر و نقل و مکان.
١١. لغو امتیازات مرد بعنوان “سرپرست خانواده” و برقراى حقوق و وظایف برابر براى زن و مرد در رابطه با:
٭ سرپرستى و تربیت فرزندان ( حتى پس از جدایى و طلاق)
٭ اعمال کنترل دارایى ها و امور مالى خانواده، وراثت
٭ انتخاب محل زندگى و سکونت
٭ کارخانگى و اشتغال حرفه اى
٭ طلاق، تقسیم و تملک اموال خانواده پس از جدایى
٭ انتخاب نام خانوادگى براى کودک، در صورت عدم توافق، نام خانوادگى مادر بر کودک خواهد بود.
١٢. رسیدگى به خلافهاى جنایى کودکان در دادگاههاى ویژه کودکان (تا سن ١٨ سالگى) با حضور وکیل و مددکار اجتماعى کودک. کودکان مجرم نیستند حتى اگر قانون را زیر پا گذاشته باشند. ( دادگاه مرجع رسیدگى به خلافهاى قانونى کودکان با ناتوانیهاى ذهنى و یا بیماریهاى روانى نیست)
١٣. مصونیت زندگى خصوصى کودک، مکاتبات، مراسلات و مکالمات کودک.
١۴. حق راى همگانى و برابر کلیه افراد بالاى ١۶ سال. این حق شامل انتخاب کردن و انتخاب شدن براى هر نهاد و ارگان نمایندگى میباشد.
١۵. برابرى حقوقى کامل کودکان مهاجر و پناهنده با دیگر شهروندان.
١۶. حق هر کودک و والدین آن است که بتوانند از پیوستن به اعضاى خانواده خود در کشور دیگر محروم نگردند. کودکى که والدین او در کشورهاى متفاوت بسر میبرند حق دارد با هر دو آنها بطور شخصى، منظم و مستقیم تماس داشته باشد.
١٧. آزادى تشکیل و فعالیت سازمانها و نهادهاى غیر دولتى مدافع حقوق کودک تضمین گردد.
